Siirt'te, erkek ustalar tarafından dokunan geleneksel şal şepik kumaşı, kadın ustalar tarafından modern tasarımlara dönüştürülerek günümüz modasında yer buluyor. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 14 Ekim 2022'de coğrafi işaret olarak tescillenen bu kumaş, dört mevsim kullanılabilme özelliği ile dikkat çekiyor. Yazın serin, kışın ise sıcak tutan şal şepik kumaşı, Siirt Olgunlaşma Enstitüsü bünyesinde kurulan atölyelerde üretiliyor.
Şal Şepik Kumaşının Üretim Süreci
Siirt Olgunlaşma Enstitüsü, şal şepik kumaşının daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlamak amacıyla "Şal Şepik Dokuma" ve "Giyim Üretim" atölyelerini faaliyete geçirdi. Atölyelerde altı erkek usta, saf tiftikten üretilen iplikleri kök boyalarla renklendirerek elle dokuma işlemi gerçekleştiriyor. Dokunan kumaşlar daha sonra Giyim Üretim Atölyesi'ne aktarılıyor. Burada kadın ustalar, kumaşı çanta, kravat ve çeşitli kıyafetler olarak tasarlıyor.
Gelenekten Moderne: Kadınların Tasarımları
Olgunlaşma Enstitüsü Müdürü Elif Bobuş, şal şepik kumaşının geleneksel kullanımının yanı sıra modern tasarımlara da entegre edildiğini vurguladı. Bobuş, "Enstitümüzde coğrafi işaretli şal şepik kumaşının dokumasını yapıyoruz. Şu anda tiftik battaniye ve şal şepik kumaşını üretiyoruz. Kumaş, kadın kıyafetlerinde modern bir şekilde kullanılmakta," dedi. Bu süreçte kumaşın sadece yöresel kıyafetlerde değil, ceket, pantolon, bluz ve etek gibi modern giysilerde de değerlendirildiği ifade edildi.
Kumaşın Kalitesi ve Özgün Tasarımlar
Bobuş, şal şepik kumaşının üretim sürecinin titizlikle yürütüldüğünü belirterek, "Tasarım, üretim ve dokuma süreci dikkatlice planlanmakta. Kumaşın genişliği nedeniyle yeni kalıplar üretmekteyiz," şeklinde bilgi verdi. Ayrıca, kumaş üzerinde yapılan nakışlarla özgün ürünler oluşturulmakta. Siirt’in kültürel ve tarihi el sanatlarını ulusal ve uluslararası platformlarda tanıtmaya devam etme hedefi de enstitünün önceliklerinden biri olarak öne çıkıyor.
Usta Eğitmenlerin Görüşleri
Siirt Olgunlaşma Enstitüsü’nde görevli moda tasarım öğretmeni Duygu Çalışkan, atölyede dokunan şal şepik kumaşından modern kıyafetler hazırlandığını söyledi. Usta öğretici Muhbet Kayar, elle dokunan kumaşın değerini vurgulayarak farklı tasarımlar üzerinde çalıştıklarını ifade etti. Şal şepik dokuma ustası Osman Demir ise, bu geleneği yaşatmanın mutluluğunu yaşadığını belirtti. Eruh ilçesinde 9 yıl önce mesleğe başlayan Demir, "Kumaşın en büyük özelliği, yüzde 100 tiftik ve tamamen el dokuması olmasıdır," dedi.
Usta Engin Ece, şal şepik geleneğinin nesiller boyunca devam etmesi gerektiğini vurgulayarak, "Bu iş atalarımızdan kalmadır. Geleneksel kıyafetler yanı sıra günümüzde çanta, ayakkabı gibi ürünler de üretilmeye başlandı," şeklinde görüş bildirdi. Siirt’teki bu atölyeler, şal şepik kumaşının zengin geleneklerini modern tasarımlarla birleştirerek geleceğe taşımayı hedefliyor.
