İtalya'nın prestijli lüks moda sektörü, Milano'daki savcıların yürüttüğü soruşturmalar nedeniyle ciddi bir baskı altına girmiş durumda. Özellikle alt yüklenicilerdeki işçi sömürüsü ve kötü çalışma koşulları, sektördeki bazı dev markaların itibarını tehdit ederken, bu durum sürdürülebilirlik ve etik üretim konularında yeni tartışmalara neden olmaktadır.
Milano Savcılarının Soruşturmaları
2024'ten bu yana devam eden soruşturmalar, İtalya'nın en tanınmış moda markalarının tedarik zincirlerinde sistematik işçi istismarlarını gün yüzüne çıkardı. Düşük ücretler, yetersiz denetim ve kötü çalışma koşulları gibi sorunlar, bu süreçte beş moda markasının mahkeme idaresine alınmasına yol açtı. Milano mahkemesi, lüks deri ürünleri üreticisi Tod’s’un avukatlarına, “kontrol sisteminin değerlendirilmesi ve güçlendirilmesi” için ek süre tanıdı ve duruşmayı 23 Şubat’a erteledi.
Tod’s ve İşçi İstismarı İddiaları
Savcılar, Tod’s’un saatlik 2,75 euro gibi düşük ücretlerle çalışan işçilerin istismarını görmezden geldiğini belirterek şirkete geçici reklam yasağı ve dış yöneticiler atanmasını talep ediyor. Tod’s, soruşturmanın sonucuna güven duyduğunu ve işçi onurunu savunmanın, grubun kurucu ilkelerinin bir parçası olduğunu ifade etti. Şirket avukatları, istismar şüphesi bulunan alt yüklenicilerle olan sözleşmelerin feshedildiğini iddia ediyor.
Sömürü Zinciri ve Denetim Zorlukları
Savcı Paolo Storari tarafından yürütülen soruşturmalar, lüks moda sektöründe yaygın olan taşeron tedarik modelinin sorunlarını gözler önüne seriyor. Markalar, üretimin büyük bir kısmını tedarikçilere devrederken, bu tedarikçiler de işin bir bölümünü daha küçük alt yüklenicilere aktararak denetim süreçlerini zorlaştırmakta. Bugüne kadar yürütülen soruşturmalar, Loro Piana, Dior’un İtalyan iştiraki Manufactures Dior, Giorgio Armani Operations ve Alviero Martini gibi büyük markaları hedef aldı. Savcılar, daha fazla soruşturmanın gündeme gelebileceğini belirtiyor.
İtalya Hükümetinin Tepkisi
İtalya hükümeti, lüks markalarının itibarını koruma çabasıyla sert bir çıkışta bulunarak, Sanayi Bakanı Adolfo Urso, İtalyan lüks markalarının itibarının “saldırı altında” olduğunu dile getirdi. Urso, sektörün yasalara uyduğunu gösteren bir sertifika önerisinde bulundu, ancak eleştirmenler bu sertifikanın gönüllülük esasına dayanması nedeniyle etkisiz olduğunu savundu. Hükümet, İtalyan modasını ve onunla özdeşleşen değerleri korumak için somut önlemler alma sözü verdi.
Çinli Alt Yüklenicilerdeki İhlaller
Savcılar, Tod’s ve üç yöneticisinin, Çinli girişimciler tarafından işletilen alt yüklenicilerdeki ağır çalışma ihlallerinden tamamen haberdar olduklarını, ancak bu durumu engelleyecek bir sistem kurmadıklarını belirtti. Şirketin kendi denetimlerinde, uzun çalışma saatleri, düşük ücretler ve güvenlik önlemlerinin ihlali gibi sorunlar tespit edilmiş, ancak bu ihlaller göz ardı edilmiştir. İtalyan yasalarına göre, şirketler, onaylı tedarikçilerinin işlediği suçlardan sorumlu tutulabiliyor.
İtibar Yönetimi ve Şeffaflık Çabaları
İtibar kaybı riski, bazı markaları süreci daha şeffaf yönetmeye yönlendiriyor. Geçtiğimiz hafta Prada, gazetecileri Floransa yakınlarındaki Scandicci fabrikasına davet ederek lüks çantalarının üretim sürecini tanıttı. Prada Pazarlama Direktörü Lorenzo Bertelli, grubun üretimden sorumlu olduğunu ve 25 fabrikanın 23’ünün İtalya’da bulunduğunu belirtti. Ancak, tedarik zincirinde temiz bir yapıyı sürdürmenin sürekli bir mücadele olduğunu vurgulayarak, “Tedarikçileri sürekli denetlemeli ve kontrol etmeliyiz, bu bir görevdir” dedi.
