Günümüzde sağlıklı yaşam trendlerinin etkisiyle, vegan ve vejetaryen beslenme biçimleri tıp alanında giderek daha fazla ilgi çekiyor. Son dönemde yapılan araştırmalar, bitkisel temelli diyetlerin bazı kanser türlerinin riskini önemli ölçüde azalttığını ortaya koyuyor. Bu bağlamda, Beslenme ve Diyet Uzmanı Çisem Gündüz, vegan beslenme modeli ile Akdeniz Diyeti arasında belirgin bir fark olmadığını, ancak Akdeniz Diyeti'nin sağlık açısından daha sürdürülebilir bir seçenek olduğunu vurguluyor.
Vegan ve Vejetaryen Beslenme Modelleri
Acıbadem Adana Hastanesi'nde görev yapan Diyetisyen Çisem Gündüz, vegan ve vejetaryen bireylerin kendi aralarında farklı sınıflandırmalara sahip olduğunu belirtiyor. Vegan bireyler, et, balık, tavuk ve süt ürünleri tüketmeyen kişiler olarak tanımlanırken, vejetaryenler arasında da lakto-vejetaryen (sadece süt ürünleri tüketenler), ovo-vejetaryen (sadece yumurta tüketenler) ve pesketaryen (balık ve deniz ürünleri tüketenler) gibi alt gruplar bulunuyor. Gündüz, bu beslenme biçimlerini benimseyenlerin, sebze, meyve, tahıl ve baklagillerden oluşan dengeli bir diyetle sağlıklı bir yaşam sürdürebileceklerini belirtiyor. Ancak, yalnızca karbonhidrat ağırlıklı beslenen vejetaryenlerin bu avantajlardan yararlanamadığını ifade ediyor.
Mikro Besin Öğeleri ve Sağlık
Diyetisyen Gündüz, vegan veya vejetaryen diyetlerin uzman gözetiminde yapılması gerektiğine dikkat çekiyor. Bu tür diyetlerin, demir, bakır, iyot, selenyum ve çinko gibi mikro besin öğeleri açısından eksik kalmaması adına bir sağlık profesyoneline danışılmasını öneriyor. “Vegan diyetine geçmeyi düşünüyorsanız, bu yolculuğu bir diyetisyenle birlikte yürütmeniz sağlığınız açısından faydalı olacaktır,” diyor. Ayrıca, vejetaryen diyetlerin sağlık üzerindeki olumlu etkilerini destekleyen birçok güncel yayın bulunduğunu belirtiyor.
Akdeniz Diyeti'nin Avantajları
Gündüz, Akdeniz Diyeti'nin sağlıklı beslenme açısından en iyi seçeneklerden biri olduğunu ifade ediyor. Vegan ve Akdeniz diyetleri karşılaştırıldığında, iki diyet arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüş olsa da, Akdeniz Diyeti'nin daha sürdürülebilir bir beslenme modeli olduğunu vurguluyor. Akdeniz Diyeti'nde et ve işlenmiş gıdaların sınırlandırılması, kolon kanseri riskini azaltmakta etkili bir yöntem olarak öne çıkıyor. Gündüz, bu diyeti benimsemenin, sağlıklı seçimler yapmanın ve fiziksel aktivite ile desteklemenin genel sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğunu kaydediyor.
Akdeniz Diyeti, dengeli ve çeşitli besin kaynaklarını içermesi sayesinde, bireylerin hem kilo kontrolünü sağlamalarına hem de sağlıklarını korumalarına yardımcı oluyor. Gündüz, “Bu diyet, sağlıklı yaşam tarzını benimseyenler için ideal bir seçimdir,” diyerek sözlerini tamamlıyor.
