Evde yoğurt mayalamak, hem ekonomik hem de sağlıklı bir alternatif sunar. Ancak bazen tüm aşamalar eksiksiz gibi görünse de yoğurt ya tutmaz ya da istenilen kıvamı vermez. Sulu, ekşi ya da kesik kesik bir yoğurtla karşılaşmak, birçok kişinin canını sıkar. Oysa ki bu olumsuz sonuçlar çoğunlukla çok küçük ama kritik hatalardan kaynaklanır. İşte adım adım ev yoğurdunun tutmama nedenleri ve bu sorunların kolay çözümleri…
1. Sütün Sıcaklığı Mayalanma İçin Kritik
Sütün doğru sıcaklıkta olmaması, yoğurdun tutmamasındaki en yaygın sebeplerden biridir. Çok sıcak süt, yoğurt mayasını öldürebilir; çok soğuk süt ise bakterilerin çoğalmasını engeller. En ideal sıcaklık, parmağınızı süte batırdığınızda 6–7 saniye dayanabildiğiniz ılıklıktır. Termometre ile ölçmek isterseniz 42–45°C arası idealdir.
2. Kullandığınız Maya Kalitesiz veya Eski Olabilir
Yoğurt mayası, ne kadar taze ve kaliteli olursa, sonuç da o kadar iyi olur. Uzun süredir buzdolabında duran, çözüldükten sonra tekrar dondurulmuş ya da çok ekşimiş mayalar, fermantasyonu doğru başlatamaz. Her 3–4 mayalamada bir marketten alınan kaliteli bir süzme yoğurtla mayanızı tazelemeniz önerilir.
3. Süt Yeterince Kaynamamışsa Kıvam Tutar Ama Yoğunluk Olmaz
Sütün en az 8–10 dakika boyunca kaynatılması, içindeki proteinlerin yoğurt oluşumuna uygun hale gelmesini sağlar. Ayrıca kaynatma sırasında buharlaşan su, sütün yoğunluğunu artırır, bu da yoğurdun tok kıvamlı ve katı olmasını sağlar. Yani "süt kaynadı, tamamdır" demek yerine birkaç dakika daha kaynatmak fark yaratır.
4. Mayalama Sırasında Karıştırmak veya Kabı Hareket Ettirmek
Mayalanma süreci oldukça hassastır. Yoğurt mayalandığı sırada hareket ettirilmemeli, sarsılmamalı ve karıştırılmamalıdır. Bu, mayalanma sürecini bozar. Cam kavanozlar ya da çelik tencereler ısıyı daha iyi koruduğundan tercih edilmelidir. Mayalanma sırasında üzerini temiz bir bezle örtüp hiç dokunmamak gerekir.
5. Soğuk Ortamda Mayalanmaya Bırakmak
Özellikle kış aylarında ortam ısısının düşük olması, mayalanmayı durma noktasına getirir. Bu durumda yoğurt ya çok geç tutar ya da hiç tutmaz. Fırını 5 dakika çalıştırıp kapatmak ve yoğurdu içine koymak etkili bir yöntemdir. Alternatif olarak battaniyeye sarmak ya da termos kaplarda mayalamak da tercih edilebilir.
6. Maya Miktarının Dengesiz Kullanımı
Maya oranı da yoğurdun tutması için oldukça önemlidir. 1 litre süt için ortalama 1 yemek kaşığı yoğurt yeterlidir. Daha fazla maya, yoğurdun kesik kesik olmasına; az maya ise mayalanmamasına neden olabilir. Mayayı doğrudan sıcak süte koymak yerine önce sütle biraz ılıştırarak karıştırmak önemlidir.
7. Kapların Temizliği ve Hijyen
Mayalama sırasında kullanılan kavanoz veya tencerelerde deterjan kalıntısı olmamalıdır. Bu kalıntılar, maya bakterilerinin çalışmasını engelleyebilir. Kapları çok iyi durulamak, hatta kaynar su ile çalkalamak steril bir ortam sağlar ve başarılı bir yoğurt elde etmenize yardımcı olur.
8. UHT Süt Kullananlara Özel Uyarı
UHT süt ile yoğurt mayalanabilir, ancak sonuç genellikle jel kıvamında, ince yapılı olabilir. Bunun nedeni, UHT işleminin sütün içindeki doğal protein yapısını değiştirmesidir. Bu tür sütleri tercih edenler, 10–12 dakika kaynatma yoluyla kıvam sorununu bir nebze aşabilir.
SONUÇ: Yoğurt Mayalamak Ustalık Değil, Dikkat İşidir
Her evde yoğurt tutar, yeter ki doğru adımlar izlensin. Küçük detaylara dikkat ederek hem sağlıklı hem de kıvamında bir ev yoğurdu elde edebilirsiniz. Özellikle çocuklu aileler, sindirimi kolay, katkısız ve ekonomik ev yoğurdunu hayatlarının bir parçası haline getirebilir.
