Son yıllarda, hızlı kilo verme diyetlerinin yaygınlaşması, sağlıklı yaşam ve beslenme alanında tartışmalara yol açtı. Türkiye’de her 10 kişiden 1’inde görülen safra kesesi taşlarının, sık kilo alıp veren bireylerde daha hızlı bir şekilde oluştuğu tespit edildi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Asıl, bu konuda dikkat çekici açıklamalarda bulundu.
Safra Taşlarının Artışı ve Belirtileri
Prof. Dr. Asıl, safra taşlarının toplumda oldukça yaygın olduğunu, ancak çoğu zaman fark edilmediğini belirtti. Son yıllarda, safra taşı ağrısı ile acil servislere başvuru vakalarının arttığını ifade eden Asıl, obezite oranlarının yükselmesiyle birlikte sıfır beden algısının da teşvik edildiğini vurguladı. Bu durumun, şok diyetlerin popülaritesini artırdığını söyledi. Hızlı kilo verme diyetlerinin, obezite kadar tehlikeli sonuçlar doğurabileceğine dikkat çeken Asıl, "Şişmanlık kadar hızlı kilo verme de safra taşı riskini artırır. Yo-yo etkisi ile kilo alıp verme döngüsüne girenlerde bu risk çok daha yüksektir" şeklinde konuştu.
Risk Altındaki Gruplar ve Belirtiler
Özellikle 40 yaş üzerindeki bireylerin ve kadınların bu konuda daha dikkatli olması gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Asıl, safra taşlarının yıllarca sessiz kalabileceğini, belirti veren hastaların ise sıklıkla acil servislere başvurduğunu dile getirdi. Yemek sonrası sağ üst karın bölgesinde meydana gelen ağrılar, sırt ve sağ omuza vuran rahatsızlık, şişkinlik, hazımsızlık, bulantı, ateş, sarılık ve koyu renkli idrar gibi şikayetlerin ciddiye alınması gerektiğinin altını çizdi. Asıl, "Bu tür ağrılar çoğu zaman mide ağrısı olarak yanlış değerlendirilir. Oysa safra taşları tedavi edilmediğinde hayati tehlike oluşturabilir" dedi.
Tehlikeli Sonuçlar ve Tedavi Yöntemleri
Safra taşlarının tedavi edilmemesi halinde, safra yolu tıkanması, safra kesesi iltihabı ve hayati risk taşıyan akut pankreatit gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirten Prof. Dr. Asıl, "Safra taşları küçük olabilir ama yol açtığı sonuçlar hayati risk taşır. Belirtileri hafife almayın. Sürekli iltihap ve taş varlığı, özellikle büyük taşlarda, safra kesesi kanseri riskini artırabilir" şeklinde uyarılarda bulundu.
Teşhis ve Cerrahi Müdahale
Safra taşlarının teşhisi genellikle basit bir ultrason ile konulabildiğini belirten Asıl, belirti vermeyen sessiz taşların çoğu zaman tedavi gerektirmediğini vurguladı. Ancak şikayet oluşturan taşların tek tedavi yönteminin cerrahi olduğunu ifade etti. Laparoskopik yöntemle yapılan ameliyatların kısa sürdüğünü ve hastaların birkaç gün içinde günlük hayatlarına dönebildiğini söyledi. Bu durum, hem hastaların sağlıkları açısından hem de yaşam kaliteleri açısından büyük önem taşımaktadır.
